Νίκος Τουλιάτος: "Μ' ένα κύμβαλο ...αλαλάζον;' (19)

Ας παίξουμε τη μουσική και όχι το πλαίσιο της

ΟΡΝΕΤ ΚΟΛΜΑΝ

Η προσωπική μου πορεία στην μουσική υπήρξε πολύ επίπονη, αλλά δεν θα άντεχα να είμαι ανύπαρκτος. Ομολογώ ότι δυσκολεύτηκα πολύ, πέρασα οικονομικές δυσκολίες σε πολλές περιπτώσεις αφόρητες, ήταν όμως επιλογή. Δεν γνώριζα το τέλος, δεν γνώριζα πού θα με οδηγήσει αυτός ο δρόμος μου άρεσε όμως η διαδρομή, την οποία γευόμουν και άφηνα να με παρασύρει.Δεν διαμόρφωνα την ζωή μου με μεγάλους ματαιόδοξους ατομικούς στόχους, δεν σκεφτόμουν τι θα γίνει αύριο, ζούσα το σήμερα απλά, με τρόπο που να είναι αξιοπρεπής και να νιώθω καλά.

Τις όποιες ευκαιρίες μου δίνονταν για να μάθω, να γίνω καλύτερος σαν άνθρωπος και σαν μουσικός, τις άρπαζα από τα μαλλιά.

Δεν υπήρξα στην ζωή μου ασεβής απέναντι στους ανθρώπους που μέσα από τη συνεργασία μαζί τους, έμαθα από αυτούς και εξελίχτηκα σαν μουσικός. Και είναι πολλοί αυτοί και από διαφορετικούς χώρους (πολλοί συνάδελφοι υπήρξαν ασεβείς απέναντι σε εμένα, αλλά βέβαια δεν με αγγίζει πια). Πάντα τιμούσα και τιμώ όλους όσους με διαμόρφωσαν στη μουσική μου πορεία. Αναφέρομαι στους μουσικούς αυτούς που με την συνεργασία μαζί τους μου άνοιξαν δρόμους σε διάφορα είδη μουσικής. Θα αναφέρω μερικά ονόματα ενδεικτικά. ΑΣ ΜΕ ΣΥΓΧΩΡΕΣΟΥΝ ΟΣΟΙ ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΤΙ ΤΟΥΣ ΤΙΜΩ ΚΑΙ ΣΤΕΚΟΜΑΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥΣ ΜΕ ΜΕΓΑΛΟ ΣΕΒΑΣΜΟ.

Θάνος Μικρούτσικος, David Lynch, Γιώργος Φακανάς, Τάκης Φαραζής, Γιώτης Κιουρτσόγλου, Αλέκος Χρηστίδης, Βασίλης Σούκας, Gunter Sommer, Fredy Studer, Σαβίνα Γιαννάτου, Γιάννης Σταυρόπουλος, Shankarlal, Αντρέας Συμβουλόπουλος, Anatoly Vapirof, Αντρέας Γεωργίου, Αντρέας Μνιέστρης, Κυριάκος Σφέτσας, Λευτέρης Χριστοφής, Αλέκος Χρηστίδης, Hermann Naehring κ.α.

αλλά και από άλλους χώρους όπως Νίκος Νικολαίδης σκηνοθέτης Δημήτρης Παπαιωάννου χορογράφος – σκηνοθέτης, Κώστας Καζάκος, Γρηγόρης Βαλτινός και άλλοι πολλοί.

Υπάρχουν βέβαια και πολλοί άλλοι που μάθαινα ακούγοντας τους.

Γιώργος Τρανταλίδης, Σάκης Παπαδημητρίου, Σταύρος Λάντσιας, Φλώρος Φλωρίδης, Τάκης Μαρινάκης, Γιώργος Μουζάκης, Γιάννης Σπάθας, Νίκος Καπηλίδης, Νίκος Λαβράνος επίσης όλοι οι έλληνες ντράμερς με επηρέασαν γιατί πραγματικά ο καθένας έχει προσφέρει μια διαφορετική εκδοχή στο παίξιμο του οργάνου.

Είναι τουλάχιστον κωμικό για να μην πω γελοίο το να πιστεύει κάποιος ότι δεν επηρεάζεται από τα πάντα και από τους πάντες γύρω του. Αυτή η λογική που έχουν οι περισσότεροι έλληνες μουσικοί ότι δήθεν έχουν επηρεαστεί μόνο από τους ξένους μουσικούς υποτιμώντας τους Έλληνες συναδέλφους τους είναι απίστευτη λες και πέσανε από τον ουρανό, λες και δεν ξεκινήσαμε όλοι, ή έστω οι περισσότεροι από τα σκυλάδικα, λες και δεν μαθαίναμε όλοι ακούγοντας ο ένας τον άλλον. (μιλάω για τη γενιά μου κυρίως, αλλά βέβαια και πολλά νέα παιδιά πρωτοάκουσαν όλους εμάς). Προσοχή στο τι λέτε και υποστηρίζετε αγαπητοί συνάδελφοι γιατί γνωριζόμαστε όλοι καλά. 

Είναι μικρή η πίττα και η ελληνική αγορά. Παρόλα αυτά χωράμε όλοι. Είμαστε λίγοι, και είναι μικρή η ζωή για να καταναλώνετε τον χρόνο σας με ανταγωνισμούς και χαζομάρες. 

Για μένα αποτελεί μάθημα ακόμη και η συζήτηση με έναν συνάδελφο μουσικό ακόμα και άλλου οργάνου, ένα ηθοποιό, ένα εικαστικό καλλιτέχνη κλπ. Η παρακολούθηση μιας θεατρικής ή άλλης παράστασης, μιας συναυλίας, το διάβασμα βιβλίων. Παρατηρώ και μαθαίνω. Δεν περνάει τίποτα απαρατήρητο και βέβαια δεν παρακολουθώ συναυλίες ανταγωνιστικά αλλά πάντα σαν μαθητής.

Εξελισσόμουν γιατί οι συνεργάτες μου προσπαθούσα να είναι πάντα καλύτεροι από εμένα. Και παίζοντας μαζί επηρεάζαμε ο ένας τον άλλον με αποτέλεσμα να διαμορφώνουμε καινούργιο ύφος και στυλ.

Κάποιων μαθητών επίσης οι ιδέες αποτέλεσαν πρώτη ύλη για δημιουργία καινούργιων πραγμάτων.

***

Θα μου επιτρέψετε να μνημονεύσω ένα ιδιαίτερο άνθρωπο.

Τον Δημήτρη Λάγιο τον γνώρισα το 1988. Μαζί του γνώρισα και αγάπησα την Κύπρο όπου παίξαμε πολλές φορές καταπληκτικές παραστάσεις. Ο Δημήτρης ένας ευαίσθητος, τρυφερός, γλυκός συνθέτης και άνθρωπος. Τραγούδια ψυχής. Ότι έκανε ο Δημήτρης το έκανε με πάθος και με αγάπη. Αφοσιωνόταν στους συνεργάτες του και τους έκανε φίλους. Ήμουνα τυχερός που τον γνώρισα και συνεργαστήκαμε. Ήμουν τυχερός που μου έκανε την τιμή να είμαι φίλος του. Έπαιξα στην τελευταία του δισκογραφική δουλειά, στην Ερωτική Πρόβα. Από τα ωραιότερα πράγματα που έχω κάνει στη ζωή μου. Δυστυχώς έφυγε νωρίς. Θα τον θυμάμαι.

Υπάρχουν επίσης άνθρωποι που γνώρισα πρώτα τη μουσική τους και μετά τους ίδιους.

Την μουσική του Γιάννη Γλέζου την αγάπησα πολύ πριν γνωρίσω τον ίδιο. Ήμασταν σε περιοδεία με τον Θάνο Μικρούτσικο, σε αυτές τις περιοδείες κάθε μέρα και άλλη πόλη ώρες ολόκληρες μέσα σε ένα πούλμαν. Ο Θάνος έβαζε συνέχεια την πραγματικά καταπληκτική δουλειά του Γιάννη που είχε κάνει πάνω στην ποίηση του Λόρκα. Πολύ αργότερα όταν παίξαμε κάπου μαζί έμαθα ότι ένα από τα τραγούδια του Γιάννη συνόδευε τις ερωτικές συναισθηματικές μου περιπέτειες των εφηβικών μου χρόνων. Ερωτευόμουν πολύ εύκολα, έχω κλάψει πολύ με το τραγούδι του Γιάννη. Έτσι κι αλλιώς δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή χωρίς έρωτα, χωρίς τρυφερότητα, χωρίς ρομαντισμό. Τότε ήταν η περίοδος που οι συνθέτες ήταν στην αφάνεια και όλοι λέγανε το τραγούδι του τάδε τραγουδιστή…

Ο Γιάννης Γλέζος όπως και ο Δημήτρης Λάγιος (εάν ήταν μαζί μας σήμερα), όπως και άλλοι πολλοί συνθέτες τραγουδιστές, (όπως π.χ. η συγκλονιστική Μαρία Δημητριάδη) δεν συμβιβάστηκε και δεν ξεπουλήθηκε σε όλη αυτή τη λαίλαπα της ασχήμιας που κυριαρχεί. Το σίγουρο είναι ότι όταν θα έχουν ξεχαστεί όλα αυτά τα σκουπίδια της εποχής, τα τραγούδια αυτών των συνθετών θα τα τραγουδάνε και τα εγγόνια των εγγονών μας.

Αντίστοιχη έκπληξη ήταν και οι συνεργασίες μου με τον Χρήστο Λεοντή, με τον Μάνο Λοίζο, με τον Γιάννη Μαρκόπουλο κ.α. που αναγνώρισα επίσης τραγούδια που άκουγα μικρός και που διαμόρφωσαν τον συναισθηματικό μου κόσμο, αλλά δεν ήξερα τους συνθέτες.

Έτσι έγινε με τον Μίκη Θεοδωράκη και άλλους που άκουσα τα τραγούδια τους πρώτη φορά στο Πολυτεχνείο.

Είναι περίεργο συναίσθημα σαν να ολοκληρώνεις το παζλ της μέχρι εκείνης στιγμής ζωής σου με κάποια χαμένα κομμάτια που ξαφνικά ανακαλύπτεις.

Νίκος Τουλιάτος

Μ' ένα κύμβαλο ...αλαλάζον; Αθήνα: Εκδόσεις Δρόμων, 2006.