Κυριακή 22 Μαρτίου 2009

Για το "Homo logotypus" της Δανάης Παναγιωτοπούλου






ΔΑΝΑΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ
HOMO LOGOTYPUS

YAFKA RECORDS

Όταν η Naomi Klein έγραφε το best seller της «No Logo», μάλλον δεν ήξερε ότι θα επηρέαζε όχι μόνο το κίνημα της εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης αλλά και το ελληνικό τραγούδι. Πέρυσι ήταν ο δίσκος «Homo Logos» των Έρισμα, φέτος είναι ο «Homo logotypus» της Δανάης Παναγιωτοπούλου. Σε σχέση με το ντεμπούτο της με τον «Οίκο Αντοχής», ο νέος δίσκος με τα 10+1 τραγούδια του είναι πιο ώριμος, πιο μεστός, πιο άμεσος. Στιχουργικά, η Παναγιωτοπούλου δίνει ρέστα, ξανά. Οι ήρωές της φυτεύουν σφαίρες στους μεσάζοντες, παίρνουν αριστερές στροφές στους δρόμους της πόλης, κουβαλούν προκηρύξεις στην τσάντα, σπάνε καλώδια, αλλά και μεθούν μαζί με τα καθάρματα. Πλάι σε μερικούς από τους πιο ριζοσπαστικούς πολιτικά στίχους των τελευταίων τριών δεκαετιών, συμπορεύονται η τρυφερότητα και η μελαγχολία του παρελθόντος έρωτα. Η Παναγιωτοπούλου έχει προφανώς βιώσει αυτά που τραγουδάει, αλλιώς δεν θα της ξέφευγαν δύο πνιχτοί λυγμοί: ένας στο στίχο «μονάχη σου προχώρα» από το Πίσω απ’ τα ασθενοφόρα, και ένας στο στίχο «θέλω να σ’ αρέσω» από τον Ίλιγγο, που είναι με διαφορά και τα δύο πιο φορτισμένα τραγούδια του δίσκου, μαζί με το αριστουργηματικό Ψηφιδωτό. Η ίδια τόλμη εκφράζεται και μουσικά∙ χαρακτηριστικά, στη Μολότοφ ακούμε ένα αλλοιωμένο μέτρο από τον εθνικό ύμνο, και όποιος καταλάβει κατάλαβε…


Όμως, ενώ τα μοτίβα είναι πανέμορφα και κινούνται με άνεση ανάμεσα στην ακουστική μπαλάντα και τον τζαζ αυτοσχεδιασμό, ίσως να μην φτάνουν πάντα στα δυνητικά όριά τους μέσα στα δύο και κάτι λεπτά διάρκειας των περισσότερων τραγουδιών. Ίσως πάλι αυτή η λιτότητα να υπηρετεί κάτι συνειδητά, π.χ. την ανάδειξη των τραγουδιών σε σύντομα, ηχηρά σχόλια. Σε σχέση με τον «Οίκο Αντοχής», η ορχήστρα έχει εμπλουτισθεί με το κοντραμπάσο του Άγγελου Παπαδάτου, τα τύμπανα του Αλέκου Χρηστίδη και την κιθάρα της τραγουδοποιού, πλάι στο πιάνο του Παντελή Ραβδά και του Άγγελου Αγγέλου. Επίσης, στη Σιγουριά σολάρει το μπάσο του Γιώτη Κιουτσόγλου και στο Ψηφιδωτό συνοδεύει υποβλητικά το ακορντεόν του Νίκου Παπαναστασίου. Στο δίσκο κάνει και το δισκογραφικό της ντεμπούτο η βαθιά, αισθαντική φωνή της Μαρίας Παπαγεωργίου με το Μπλουζ. Στο «ψαγμένο» βιβλιαράκι δεν θα βρείτε φωτογραφίες των συντελεστών παρά εικόνες ερωτικών παραλιών, σπασμένων ΑΤΜ και καμένων αμαξιών από τις Δεκεμβριανές νύχτες του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Δεν ξέρω αν το γραφείο τύπου του Κόμματος πρόκειται να βγάλει ανακοίνωση-καταγγελία για τη Δανάη που τάχα χαϊδεύει τα αυτιά των κουκουλοφόρων... Οι Ακροάσεις της Εποχής πάντως κατατάσσουν προκαταβολικά τον «Homo logotypus» της Δανάης Παναγιωτοπούλου ανάμεσα στους κορυφαίους δίσκους της χρονιάς, και βάλε.

Ηρακλής Οικονόμου

(Εφημερίδα Η ΕΠΟΧΗ)

7 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Το σχόλιο περί "ανακοίνωσης του Κόμματος" δεν χρειαζόταν αγαπητέ φίλε..Άλλωστε υπήρξαν εκείνες τις μέρες πολλά νεαρά παιδιά που διαδήλωσαν ειρηνικά, περιφρουρώντας εκτός απ'την πορεία καθεαυτή ΚΑΙ το πολιτικό της μήνυμα. Όσο για τους "φίλους" κουκουλοφόρους θα πρέπει κάποια στιγμή να δούμε επιτέλους ποιος οφελείται από την όλη δράση τους για να καταλάβουμε κιόλας ποιοι κρύβονται πίσω τους..Ο έντιμος και συνειδητοποιημένος αγωνιστής άλλωστε δε χρειάζεται κουκούλα, είναι επώνυμος και κυρίως αναλαμβάνει την ΕΥΘΥΝΗ γι' αυτό που κάνει και λέει. Κάτι που δυστυχώς ο συγκεκριμένος πολιτικός χώρος που έσπευσε να καρπωθεί τα όποια πολιτικά οφέλη - κακά τα ψέματα - εδώ και χρόνια αποφεύγει να πράξει. Όποιος δε το βλέπει απλά εθελοτυφλεί. Δικαίωμά του βέβαια, απ'την άλλη..
Στο καθεαυτό μουσικό μέρος του άρθρου, η Δανάη είναι η μοναδική περίπτωση συνομήλικής μου τραγουδοποιού που πραγματικά με κάνει να αισθάνομαι περήφανος για την γενιά μου. Να μπορώ να λέω αύριο-μεθαύριο ότι κάτι αφήσαμε κι εμείς πίσω μας - καλλιτεχνικά και όχι μόνο. Οι στίχοι κόβουν σαν μαχαίρι, πολιτικοί μεν, ουσιαστικοί δε, χωρίς βερπαλισμούς και όποια διάθεση να.."διδάξουν". Η δε μουσική επένδυση, τί να πεις..Απλά ακούς.
Αυτά, και με συγχωρείτε για το έντονο ύφος μου, προφανώς και οι όποιες διαφορετικές μας απόψεις, δεν εμπεριέχουν προσωπικές εμπάθειες! Καλή συνέχεια στην προσπάθειά σας, είναι μεγάλη υπόθεση η ύπαρξη ενός τέτοιου blog..
Νίκος

Μουσικά Προάστια είπε...

Νίκο,
ευχαριστώ θερμά για το σχόλιό σου.

Έχω μια ένσταση ως προς το χαρακτηρισμό "φίλους" που βάζεις και σε εισαγωγικά για τους κουκουλοφόρους. Είδες πουθενά να χαρακτηρίζω "φίλους" τους κουκουλοφόρους; Είδες κάπου αλλού αυτό τον χαρακτηρισμό; Εάν όχι, γιατί τον εισάγεις στη συζήτηση, λες και εκπροσωπεί ένα από τα δυο μέρη της; Όπως και να 'χει, δεν κατάλαβα γιατί και σε ποιον αποδίδεις φιλικές σχέσεις με τους κουκουλοφόρους. Ελπίζω πάντως όχι σε μένα ή στο μπλογκ, ούτε σ΄τον συγκεκριμένο πολιτικό χώρο που εκπροσωπεί η εφημερίδα "Εποχή", διότι τότε απλά κάνεις λάθος.

Στο δια ταύτα τώρα, μπορώ να συμφωνήσω με όλα όσα γράφεις, αλλά το πρόβλημα είναι ότι δεν σχετίζονται με το αρχικό μου σχόλιο στο οποίο αναφέρεσαι. Διότι βέβαια συμφωνώ μαζί σου ότι προφανώς πρέπει οι πορείες να περιφρουρούνται, προφανώς δεν πρέπει να γίνονται καταστροφές και λεηλασίες, και προφανώς δεν έχει θέση η κουκούλα σε μια ειρηνική διαδήλωση. Όλα αυτά όμως είναι "εκτός Θέματος", τουλάχιστον σε σχέση με το τι έγραψα εγώ.

Το θέμα που αφορά το δικό μου σχόλιο - και θα χαρώ να ακούσω την άποψή σου επ' αυτού - είναι εάν αρμόζει σε ένα κομμουνιστικό κόμμα τη νύχτα μιας εξέγερσης να εξέρχεται από το Προεδρικό Μέγαρο και να καταγγέλει έναν άλλο χώρο της Αριστεράς ότι "χαϊδεύει τα αυτιά των κουκουλοφόρων", αντί να προσπαθήσει να δώσει το ίδιο μια πολιτική κατεύθυνση σε αυτό το ξέσπασμα οργής. Αν υιοθετείς αυτή την καραμπινάτη αστική-νομιμόφρονα στάση του ΚΚΕ εκείνη τη βραδιά, τότε προφανώς έχουμε διαφορετική αντίληψη ως προς το ρόλο ενός κομμουνιστικού κόμματος σε περιόδους κρίσης. Δεν ξεχνώ την Κανέλλη και τα ουρλιαχτά της στο δελτίο των 8, κραδαίνοντας το περίφημο ημερολόγιο της "Αυγής" με τις φωτογραφίες της εξέγερσης. Ε, απλά πάω να προλάβω μια νέα εμφάνισή της, αυτή τη φορά με το cd της Παναγιωτοπούλου!!!
Αυτή τη στάση λοιπόν θίγει το σχόλιό μου, και δεν σχετίζεται καθόλου με όλα όσα εσύ ορθώς θίγεις.

Κατά τα άλλα, όπως θα έχεις ίσως δει, το μπλογκ εδώ φιλοξενεί με χαρά και αναγγελίες εκδηλώσεων του ΚΚΕ, και αντιπαλεύει κάθε μορφή πολιτικής μισαλλοδοξίας.

Φιλικά,
ηρ. οικ.

Ανώνυμος είπε...

Φίλε(χωρίς εισαγωγικά!) Ηρακλή,

χαίρομαι που έκανες τον κόπο να απαντήσεις, γιατί πρώτα απ'όλα δείχνεις ότι διαθέτεις πολιτική σκέψη - όχι ότι αμφέβαλλα βέβαια! Προφανώς κι έχουμε διαφορετική άποψη στο θέμα, αλλά ο νηφάλιος διάλογος μόνο εκατέρωθεν οφέλη μπορεί να έχει.

Ο ρόλος ενός κομμουνιστικού κόμματος δεν είναι μόνο να "σπρώχνει" το κίνημα όταν αυτό βρίσκεται σε έξαρση, αλλά και να το "ξεκουνάει" όταν βρίσκεται εν υπνώσει. Τόσα χρόνια φωνάζει για τις πολιτικές που εφαρμόζονται, για την καταστολή των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων που ερχόντουσαν αλλά κανείς δεν έβλεπε ή δεν ήθελε να δει. Αιτίες είναι οι πάγιες πολιτικές κι όχι τα μεμονωμένα περιστατικά που δίνουν την αφορμή. Κι ακριβώς επειδή θέλει συγκεκριμένες κατευθύνσεις στο κίνημα, λέει αυτά που λέει και - κυρίως - κάνει αυτά που κάνει σε σχολεία, πανεπιστήμια, χώρους εργασίας κτλ. Δεν καταλαβαίνω όμως πώς αυτό συνιστά "νομιμόφρονα αστική" νοοτροπία. Είναι σύμπτωση που πάντα μετά από τέτοια γεγονότα έχουμε νέα σκληρότερα κατασταλτικά μέτρα; Δεν είναι λίγο περίεργο που όλα αυτά που λέγονταν π.χ. για την κατάργηση του παν/κου ασύλου ξαφνικά βρήκαν πρόσφορο έδαφος;

Γι' αυτό λέω ότι βλέπεις ποιοι κρύβονται πίσω απ'τις κουκούλες όταν δεις ποιον οφελούν όλα αυτά. Και εκεί έγκειται - εκτός των άλλων - η πολιτική ευθύνη ενός χώρου, να το καταδείξει. Ούτε γίνεσαι περισσότερο επαναστάτης όταν υπερασπίζεσαι κάποιους που θα ήθελες να ήταν οργισμένοι νεολαίοι, αλλά στην πράξη είναι οι γνωστοί βαλτοί του συστήματος. Ακόμα κι όταν σε πνίγει η οργή κι η αδικία, υπάρχει τρόπος να την εκφράσεις συντεταγμένα και αποτελεσματικά. Πρέπει να είναι κάποιος πολύ αφελής - στην καλύτερη - αν πιστεύει ότι η τυφλή βία και η καταστροφή της περιουσίας ενός βιοπαλαιστή συνιστούν εξέγερση.

Θα μου επιτρέψεις λοιπόν να πω ότι ο κος Τσίπρας - για να μιλήσουμε κι επώνυμα - συνιστά την πιο χτυπητή περίπτωση αστικής νομιμοφροσύνης, όταν υπερψηφίζει ευρωπαϊκές οδηγίες που καταστρατηγούν συνολικά δημοκρατικά δικαιώματα κι απ'την άλλη το παίζει ο προστάτης των οργισμένων νέων. Άλλωστε ο χώρος του όλα αυτά τα χρόνια που βρισκόμουν στο παν/μιο ήταν ηχηρά απών από κάθε μαζική διαδικασία. Μόνο εκείνη τη νύχτα είδε ο Αλέξης το κίνημα; Γιατί εγώ το βλέπω πολλά χρόνια τώρα να προσπαθεί να βρει το δρόμο του, βλέπω πολλούς οργισμένους νέους μαθητές, φοιτητές, εργαζόμενους και νέους αγρότες που προσπαθούν καθημερινά και παλεύουν για κάτι καλύτερο, αλλά το καλύτερο που έχω δει απ' αυτό τον χώρο - και πίστεψε με, έχω μάτια και βλέπω, όπως και πολλοί άλλοι που δεν έχουν σχέση με τον ευρύτερο χώρο - είναι μια γνήσια "αστική και νομιμόφρονη" στάση που στα δύσκολα κάνει πίσω. Θα μπορούσα να σου αναφέρω πλείστες περιπτώσεις που το ΚΚΕ σταμάτησε μάχιμα - και εντελώς μόνο του - απολύσεις, εργοδοτικές αυθαιρεσίες ή αλλεπάλληλες προσπάθειες κατάργησης πάγιων εργατικών ή νεολαιίστικων κατακτήσεων, κόντρα σε κάθε αστική νομιμότητα αλλά ήδη έχω πλατιάσει, οπότε σταματάω εδώ.

Προφανώς και δεν πρόκειται να σου αλλάξω ή να μου αλλάξεις γνώμη, έχουμε ο καθένας μας τα βιώματα του που - κατ' εμάς πάντα - μας δικαιώνουν και επιβεβαιώνουν τις αντιλήψεις μας. Δε μπορώ όμως να μην αγανακτώ - κι εγώ και η Κανέλλη! - όταν ακούω ανθρώπους που έστω και άθελά τους, αντί να βοηθούν την κατάσταση, κάνουν χειρότερα τα πράγματα.

Με..συντροφικούς χαιρετισμούς
Νίκος

Μουσικά Προάστια είπε...

Νίκο, συμφωνώ ότι ο διάλογος είναι ωφέλιμος, αλλά ο διάλογος προϋποθέτει και το ότι μιλάμε για το ίδιο θέμα! Η συζήτηση ήταν για το σχόλιό μου στην δισκοπαρουσίαση, όχι για τον Τσίπρα! Βρίσκεις εσύ κάποια σύνδεση; Δεν νομίζω να μίλησα εξ ονόματός του, ούτε θα γίνει η στάση του ΚΚΕ στα γεγονότα καλύτερη αν μιλήσουμε για τον "κύριο Τσίπρα". Αυτή είναι μια άλλη συζήτηση, και μην τα μπερδεύεις, δεν σώζεται το πράγμα με αναφορές στον Τσίπρα, όπως δεν σώζεται και ο Τσίπρας με αναφορές στο ΚΚΕ και την Παπαρήγα!

Επίσης, εγώ δεν μίλησα πουθενά για στάση αστικής νομιμότητας γενικά, αλλά για στάση τέτοια την περίοδο των γεγονότων, σε μια περίοδο δηλαδή κρίσης αυτής της νομιμότητας και νομιμοποίησης του συστήματος. Κανένας δεν αμφισβητεί τους αγώνες και την παρουσία του συγκεκριμένου κόμματος σε εργασιακούς χώρους, κλπ, δεν ήταν γενική η παρατήρησή μου. Τοποθετείται στο συγκεκριμένο πλαίσιο χώρου και χρόνου, Δεκέμβρης 2008, Αθήνα. Αυτή τη στάση έκρινα, συγκεκριμένα.

Στο θέμα των γεγονότων λοιπόν (για να μην ξεφεύγουμε και από το cd της Παναγιωτοπούλου), η ερμηνεία του ΚΚΕ - και η δικιά σου - είναι επέτρεψέ μου εκτός τόπου και χρόνου. Αν και ζω στο εξωτερικό, έτυχε να είμαι Αθήνα στα γεγονότα, και αυτό που έζησα ήταν κάτι που ξεπερνούσε τους κουκουλοφόρους και την καταστροφή της περιουσίας των βιοπαλαιστών. Τα παιδιά που σπάζαν αστυνομικά τμήματα δεν ήταν κουκουλοφόροι, ούτε όργανα σκοτεινών δυνάμεων.

Μόνος σου αναφέρεις:
"Ακόμα κι όταν σε πνίγει η οργή κι η αδικία, υπάρχει τρόπος να την εκφράσεις συντεταγμένα και αποτελεσματικά."
Συμφωνώ. Σε ρωτάω λοιπόν: Τι έκανε το ΚΚΕ για να εκφράσει αυτή την οργή και την αδικία "συντεταγμένα και αποτελεσματικά"; Να σου πω εγώ τι έκανε; Μια πορεία στην Αθήνα, που πήγε μέσω Πλάκας στη Συγγρού. Μπορεί το βράδυ των γεγονότων να μην μπορούσε να κάνει κάτι παραπάνω, δεκτό. Ας επέλεγε εκείνο την ημέρα και ώρα έκφρασης της οργής του. Αντ' αυτού, είδα μια αγωνία να "κουκουλωθούν" τα πράγματα, παντοιοτρόπως. Επεισόδιο αυτής της αγωνιώδους προσπάθειας ήταν και η φιλολογία για "χάιδεμα των κουκουλοφόρων".

Αυτό εξηγείται εύκολα. Το ΚΚΕ δεν θεώρησε ότι υπήρξε εξέγερση, παρά μόνο ένα σκοτεινό σχέδιο. Και συμπεριφέρθηκε ακριβώς έτσι, προσπαθώντας να ξεσκεπάσει το δήθεν σκοτεινό σχέδιο, αντί να καθοδηγήσει με τις δυνάμεις του τον προσανατολισμό της εξέγερσης. Όσο για την "αγανάκτηση της Κανέλλη" που σου φαίνεται τόσο δικαιολογημένη, θα μπορούσα να σε παραπέμψω στο περίφημο διήγημα / λογοτεχνικό αριστούργημα που δημοσίευσε ο Ριζοσπάστης και που αναφερόταν στην ίδια - κάποιοι λένε ότι η ίδια το έγραψε κιόλας, εσύ θα ξέρεις καλύτερα -, αλλά δεν το κάνω για λόγους τακτ και αισθητικής.

Τέλος, το επιχείρημά σου για το "ποιός ωφελείται απ' όλα αυτά" και για τα νέα κατασταλτικά μέσα είναι σαθρό. Με τη λογική σου, δεν έπρεπε να υπάρξει ΕΑΜ, διότι εξαιτίας του ήρθε ο Παπάγος. Ούτε Ιουλιανά και Πέτρουλα έπρεπε να έχουμε, διότι αυτά έφεραν τη Χούντα. Ούτε Μάη του '68 έπρεπε να έχουμε, αφού μετά ξανάρθε ισχυρότερος ο Ντε Γκωλ, ούτε τον αγώνα των άγγλων ανθρακωρύχων στις αρχές του '80 γιατί μετά πήρε φόρα η Θάτσερ και διέλυσε τα συνδικάτα... Είναι λογική επαναστατικής πρωτοπορίας αυτή;

Αντί επιλόγου, λίγο Σαββόπουλος:
"κι έρχεται η στιγμή / για ν' αποφασίσεις / με ποιους θα πας / και ποιους θ' αφήσεις".

Ανταποδίδοντας τους συντροφικούς χαιρετισμούς, ηρ.

Μουσικά Προάστια είπε...

Όσο για τη Δανάη και το καινούργιο της δίσκο - γιατί σε αυτόν αναφέρεται η ανάρτηση - τα σχόλιά σου με βρίσκουν απολύτως σύμφωνο. Πολύ ωραίο αυτό που γράφεις, ότι μας κάνει να αισθανόμαστε υπερήφανοι για τη γενιά μας!

Ανώνυμος είπε...

Κρίμα πραγματικά. Απορώ πως δεν το πήγατε στη μπάλα. Η πλάκα είναι οτι δήθεν το πιάσατε. Λίγο σεβασμό για κάτι επιτέλους αληθινό.

Μουσικά Προάστια είπε...

Ανώνυμε / Ανώνυμη, δεν καταλαβαίνω τι ακριβώς εννοείτε, αλλά αν θέλετε μπορείτε να το εξηγήσετε.