ΒΙΟΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΣ
Ανέκδοτες ημερολογιακές σημειώσεις του συνθέτη Μιχάλη Γρηγορίου
Ενότητα: "Εσυ, ο χρονος, ο θανατος κι εγώ"
Επεισόδιο 28ο
Παρασκευη 10/6/2011
Ενα ερωτημα που αναγεται στην κατηγορια των “strange loops” : Ποιο μπορει να ειναι το νοημα και το περιεχομενο της τελευταιας σκεψης που κανει κανεις, πριν σταματησει να λειτουργει η συνειδηση του και μεταβει στην ανυπαρξια ; Εχει νοημα και υποσταση η οποιαδηποτε στιγμιαια σκεψη που γινεται σε καποιο παρον, οταν εξαφανιζεται καποιο μελλον, απο την σκοπια του οποιου μπορουμε να την αναπολουμε και να την ανακαλουμε ; Και πιο περα : Εχει νοημα και υποσταση η συνειδηση οταν δεν υπαρχει καποιος χρονικος αξονας πανω στον οποιο υφισταται ως δυναμικο φαινομενο; Μπορει να εχει υποσταση και νοημα ενας ακινητος καταρρακτης ; Υπαρχει συνειδηση χωρις την υπαρξη μιας, εστω υποτυπωδους, short term memory που μπορει να διαφοροποιει αναμεσα σε ενα “πριν” και σε ενα “μετα” ; Κι’ αυτη η διαφοροποιηση δεν εχει ενα καθαρα βιολογικο-ηλεκτροχημικο υποβαθρο ; Δηλαδη, δεν προκειται για μια διαφοροποιηση αναμεσα στο “πριν” και στο “μετα” της ενεργοποιησης καποιων νευρωνικων συναψεων, με την αναλογη διαφοροποιηση αναμεσα στο “πριν” και στο “μετα” της εκλυσης καποιων πρωτεϊνων ;
Μ’ αλλα λογια, μπορει να υπαρχει συνειδηση χωρις χρονο ; Εχει νοημα και υποσταση η εννοια μιας ακινητης, αχρονικης συνειδησης ; Κι’ οταν σταματησει για ενα συγκεκριμμενο ατομο ο χρονος, τοτε ποια υποσταση και ποιο νοημα μπορει να εχει η προγενεστερη κατασταση, κατα την οποια αυτο το ατομο ειχε ακομα συνειδηση ; Οταν καποιος παυει να υπαρχει, εχει νοημα και υποσταση το γεγονος οτι “καποτε”, οτι “πριν”, υπηρχε ; Κι’ αν δεν εχει νοημα και υποσταση κατι τετοιο, τοτε ποια ειναι η οντολογικη διαφορα αναμεσα σε καποιον που επαψε να υπαρχει πριν απο ενα δευτερολεπτο και σε καποιον που εχει παψει να υπαρχει πριν απο εκατονταδες χρονια ;
Αλλα τοτε, ποια ειναι η διαφορα αναμεσα σε καποιον που υπηρξε καποτε και μετα πεθανε και σε καποιον που δεν υπηρξε ποτε, που δεν γεννηθηκε ποτε ; Υπαρχει καποια διαφοροποιηση αναμεσα σε διαφορετικες μορφες ανυπαρξιας ; Υπαρχει διαφοροποιηση αναμεσα σε διαφορετικες “ποιοτητες” του μηδεν, ή του τιποτα ; “Κανενα” πορτοκαλι και “κανενα” κυμμα της θαλασσας και “κανενας” εναστρος ουρανος εχουν μεταξυ τους καποια διαφορα ; Και ειναι φανερο πως το ερωτημα αυτο δεν μπορει να μεταφερθει και στην περιπτωση του απειρου, γιατι υπαρχει βεβαια διαφορα αναμεσα σε διαφορετικες ποιοτητες απειρου. Απειρα πορτοκαλια, απειροι αριθμοι, απειρα αστρα εχουν μεταξυ τους την ιδια διαφορα που καθοριζει η διαφορετικη ποιοτητα του καθενος. Γιατι το απειρο περιγραφει κατι το ποιοτικα υπαρκτο αλλα απιαστο, ενω το μηδεν περιγραφει κατι που δεν υπαρχει, αρα που στερειται και ποιοτητας.
Κι’ αλλο : Υπαρχει η δυνατοτητα της υπαρξης καποιας τριτης ματιας, που θα ειναι αποστασιοποιημενη απο την υποκειμενικη βιωση του χρονου και που θα μπορει να παρατηρει τα φαινομενα ανεξαρτητα απ’ αυτον ; Υπαρχει, εστω θεωρητικα, η δυνατοτητα υπαρξης καποιας ματιας που θα λειτουργουσε “καθετως” ως προς τον χρονικο αξονα και θα μπορουσε να πηγαινοερχεται αναμεσα στα διαφορα “πριν” και “μετα” των επι μερους υποκειμενικων και χρονικα δεσμιων φαινομενων; Κι’ αυτη η ματια θα λειτουργουσε σε ενα διαρκες δικο της αχρονικο “τωρα”; Αυτη την ενδιαφερουσα τοπολογικη παραδοξοτητα δεν επιχειρει να περιγραψει η ποιητικη εννοια του “θεου” ;
Ειναι η συνειδηση ενα δυναμικο –αρα χρονικα εξαρτημμενο- φαινομενο ; Ταυτιζεται η υποσταση της με την λειτουργια της, ή μηπως, η δυναμικη υποσταση του τροπου λειτουργιας της ειναι διαφορετικο πραγμα απο την οντολογικη της υποσταση ; Μπορει να φανταστει κανεις την συνειδηση, οχι σαν ενα φαινομενο που θα μοιαζει με μια συντακτικη διαδικασια, αλλα σαν ενα φαινομενο που θα μοιαζει περισσοτερο με τον ηλεκτρομαγνητισμο ή με την βαρυτητα ; Η μηπως κι’ η βαρυτητα κι’ ο ηλεκτρομαγνητισμος αποτελουν επισης δυναμικα εξελισσομενα φαινομενα, που υφιστανται μεσα στον χρονο και που προϋποθετουν την ανταλλαγη ηλεκτρικων φορτιων και βαρυτονιων μεσα σε ανυσματικες-συντακτικες διαδικασιες που καθοριζονται απο τα δικα τους “πριν” και τα δικα τους “μετα” ; Μπορει να υπαρχει βαρυτητα ή ηλεκτρομαγνητισμος σε ενα αχρονικο συμπαν ;
Παιδαριωδη ψευτοφιλοσοφικα-ψευτομαθηματικα ερωτηματα που ειναι εφικτα, χαρη στην συνδυαστικη ικανοτητα της γλωσσας. Αυτης της γλωσσας που μου επιτρεπει να διατυπωνω γραμματικα σωστες προτασεις, οι οποιες μπορουν εν τουτοις να στερουνται απο οποιοδηποτε νοημα. Κι’ αυτων των μαθηματικων που επιτρεπουν την διατυπωση φορμαλιστικα σωστων αλγοριθμων, οι οποιοι μπορουν εν τουτοις –και το μπορουν εννηα φορες στις δεκα- να μην εχουν την παραμικρη σχεση με οτιδηποτε υπαρχει στο πραγματικο συμπαν. Κι’ ομως, παιδαριωδη ερωτηματα που οφειλονται στην συναισθηματικη μου αναγκη να ανακαλυπτα κατι που θα μου αποδεικνυε οτι εξακολουθει να εχει νοημα το γεγονος οτι καποτε υπηρχες και ειμασταν μαζι.
Γιατι ομολογω πως εξακολουθω να μην καταλαβαινω τι ακριβως σημαινει το οτι εχεις πεθανει. Ειναι, βεβαια, απολυτως σιγουρο πως θα εξακολουθω να μην το καταλαβαινω, μεχρι να πεθανω κι’ εγω. Τοτε, οπως ελεγα και παληα, θα παψει να εχει νοημα κι’ η καθε αποπειρα αναζητησης νοηματος. Ειναι αυτος ο διαφορετικος τροπος επιλυσης του καθε προβληματος και του καθε ερωτηματος : Το να σκιζεις το χαρτι πανω στο οποιο ειναι γραμμενο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου